پروتکل SNMP مخفف Simple Network Management Protocol است که معنی تحت الفظی آن پروتکل مدیریت شبکه ساده است که در لایه Application مدل OSI فعالیت می کند و توسط هیئت معماری اینترنت (IAB) برای تبادل اطلاعات بین دستگاه های شبکه تعریف شده است. این پروتکل بخشی از پروتکل TCP/IP می باشد.

پروتکل مدیریت شبکه ساده (SNMP) راهی است برای اشتراک گذاری اطلاعات دستگاه های مختلف با یکدیگر. پروتکل SNMP به دستگاه ‌ها اجازه می‌ دهد در صورت داشتن سخت افزار ها و نرم افزار های مختلف بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند  و با وجود هر شایعه ای که ممکن است بشنوید، به این زودی ها به جایی نمی رسد.

بدون پروتکلی مانند SNMP، هیچ راهی برای ابزارهای مدیریت شبکه برای شناسایی دستگاه ها، نظارت بر عملکرد شبکه، پیگیری تغییرات شبکه یا تعیین وضعیت دستگاه های شبکه در زمان واقعی وجود نخواهد داشت. این پروتکل در زمینه پشتیبانی شبکه تاثیر زیادی دارد و کمک می کند تا وضعیت اکثر تجهیزات شبکه قابل مشاهده و کنترل باشد.

پروتکل SNMP قطعاً مانند هر فناوری دیگری دارای کاستی هایی است که این اشکالات در برخی از نسخه های SNMP بیشتر از سایر نسخه ها آشکار است ولی در عین حال SNMP یک ابزار حیاتی برای مدیریت موثر شبکه است که کامل نیست ولی می تواند یکی از بهترین راه حل های موجود برای نظارت و مدیریت دستگاه ها در شبکه باشد.

Paul Querna در سال ۲۰۰۳ پروتکل مدیریت شبکه ساده یا SNMP را معرفی کرد. او در مورد اینکه چگونه می توان از این پروتکل برای جمع آوری اطلاعات شبکه به راحتی استفاده کرد گفته است که ممکن است پیچیده نیز به نظر برسد.

SNMP یک معماری ساده بر اساس مدل کلاینت-سرور دارد.

• سرور که به آن ها مدیر گفته می شود، اطلاعات مربوط به دستگاه های موجود در شبکه را جمع آوری و پردازش می کنند.
• کلاینت ها که Agent نامیده می شوند را به هر دستگاه و تجهیزات متصل به شبکه می گویند که نه تنها کامپیوتر ها، بلکه سوئیچ های شبکه، تلفن ها، چاپگرها و غیره را نیز شامل می شوند.

SNMP یک معماری ساده بر اساس مدل کلاینت-سرور دارد.

• سرور که به آن ها مدیر گفته می شود، اطلاعات مربوط به دستگاه های موجود در شبکه را جمع آوری و پردازش می کنند.
• کلاینت ها که Agent نامیده می شوند را به هر دستگاه و تجهیزات متصل به شبکه می گویند که نه تنها کامپیوتر ها، بلکه سوئیچ های شبکه، تلفن ها، چاپگرها و غیره را نیز شامل می شوند.

ویژگی های موجود در نسخه های مختلف پروتکل SNMP به طور گسترده ای متفاوت است که امنیت مهم ترین آن محسوب می شود.

نسخه ی اولیه SNMP امنیت ضعیفی داشت. در SNMP v1 مدیران می توانند درخواست های احراز هویت بدون رمز نگاری را پاسخ دهند. این موضوع به این معنی است که هر کسی که به شبکه متصل باشد می تواند با استفاده از یک نرم افزار sniffing اطلاعات ارسالی و دریافتی را بخواند. همچنین یک دستگاه غیر مجاز در شبکه می تواند به راحتی خود را جای مدیر معرفی کند و کارهای مدیر را انجام دهد.

همچنین SNMP ورژن یک از اطلاعات احراز هویتی پیش فرض استفاده می کند که بسیاری از ادمین های شبکه نسبت به آپدیت و تغییر آن اقدام نمی کنند و دسترسی افراد غیر مجاز به راحتی به اطلاعات حساس شبکه ممکن می شود.

امروزه در بسیاری از شبکه ها از این پروتکل استفاده می شود که دلیل این موضوع آپدیت نشدن شبکه های کامپیوتری می باشد.

SNMPv2 که در سال ۱۹۹۳ ظاهر شد، برخی از پیشرفت‌ های امنیتی را ارائه کرد، اما در سال ۱۹۹۸ توسط SNMP v3 جایگزین شد که جدیدترین نسخه پروتکل و ایمن‌ترین نسخه باقی مانده است.

SNMPv3 رمزگذاری اطلاعات را ممکن کرد. همچنین به ادمین ها اجازه می دهد تا الزامات مختلف احراز هویت را به صورت جزئی برای مدیران و کلاینت تعیین کنند. این موضوع از احراز هویت غیرمجاز جلوگیری می کند و می تواند به صورت اختیاری برای نیاز به رمزگذاری برای انتقال اطلاعات استفاده شود.

در حالی که مسائل امنیتی در SNMPv1 باعث شد SNMP نام بدی پیدا کند، SNMPv2 و به خصوص SNMPv3 این مشکلات را حل کردند. نسخه های جدیدتر SNMP روشی به روز و ایمن برای نظارت بر شبکه ارائه می دهند.

اگر امنیت ضعیف در SNMPv1 شما را نگران کرده است، نگران نباشید. SNMP معمولاً به طور پیش فرض در دستگاه ها فعال نیست. این بدان معناست که در بیشتر موارد، مدیران باید وارد سیستم شوند و آن را روشن کنند تا داده های SNMP را در دسترس قرار دهند. این موضوع خطر اجرای یک نسخه SNMP ناامن را بدون اینکه متوجه شوید کاهش می دهد.